Znamiennym wydarzeniem w historii naszej szkoły było nadanie jej imienia Mikołaja Kopernika. Jak informują kroniki, dnia 14 grudnia 1973 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia. Przy tej okazji odsłonięto płaskorzeźbę, przedstawiającą popiersie Mikołaja Kopernika, która po dziś dzień upamiętnia tę chwilę.

Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu. Był najmłodszym z czworga dzieci toruńskiego kupca. Gdy miał 10 lat, zmarł mu ojciec. Osieroconym rodzeństwem zaopiekował się wuj, Łukasz Watzenrode. Pomógł on Mikołajowi zdobyć staranne wykształcenie i zachęcił go do obrania stanu duchownego.

Edukację Mikołaj rozpoczął w rodzinnym mieście, a później przeniósł się do szkoły w pobliskim Chełmnie, w której uczył się łaciny i zapoznawał z dziełami starożytnych. W wieku 18 lat wyjechał do Krakowa, ówczesnej stolicy Polski, gdzie wstąpił na uniwersytet. Już wtedy pasjonował się astronomią. Po ukończeniu studiów na prośbę wuja- który tymczasem został biskupem warmińskim- Kopernik przybył do Fromborka. Ł.Watzenrode chciał, by objął on urząd kanonika kapituły warmińskiej.

Jednak 23-letni Mikołaj był spragniony wiedzy, więc za zgodą wuja, udał się na studia do Włoch. Najpierw w Bolonii, a potem w Padwie studiował prawo kanoniczne, medycynę i matematykę. W wolnych chwilach nadal studiował dzieła starożytnych astronomów. Tak bardzo go one interesowały, że kiedy źródła łacińskie okazały się zbyt skąpe, nauczył się greki, by czytać oryginały. Na studiach uzyskał tytuł doktora prawa kanonicznego oraz zdobył zawód lekarza, a ponadto pogłębił wiedzę matematyczną. Stał się również znawcą greki i jako pierwszy przełożył dokument spisany w tym języku bezpośrednio na język polski.

Po powrocie do kraju Kopernik otrzymał prestiżowe stanowisko osobistego sekretarza, doradcy i medyka swego wuja. W ciągu następnych kilkudziesięciu lat pełnił różne funkcje administracyjne, zarówno świeckie, jak i kościelne. Chociaż miał mnóstwo obowiązków, nie przestawał prowadzić obserwacji astronomicznych. Gromadził dowody na poparcie swej rewolucyjnej teorii – otóż Ziemia wcale nie znajduje się w centrum wszechświata ani nie jest nieruchoma, lecz krąży wokół Słońca.

Teoria ta podważała poglądy powszechnie cenionego filozofa Arystotelesa oraz greckiego matematyka Ptolemeusza. Kopernik zakwestionował na pozór oczywisty „fakt”, jakoby Słońce wędrowało po niebie ze wschodu na zachód, a Ziemia pozostawała nieruchoma. Ptolemeusz i Arystoteles uważali, że Słońce, planety i gwiazdy są przymocowane do przezroczystych sfer mieszczących się jedna w drugiej i że w środku znajduje się nieruchoma Ziemia. Zakładali, że ponieważ sfery się obracają, obracają się również planety i gwiazdy.

Mikołaj Kopernik uważał jednak, że ten osobliwy ruch planet można wytłumaczyć inaczej. Chcąc uzasadnić swoją teorię, odtworzył przyrządy używane przez starożytnych astronomów. Przez całe lata porządkował chronologię – ustalał dokładne daty ważnych zjawisk astronomicznych zaobserwowanych przez jego poprzedników. Wyposażony w taką wiedzę, zaczął pisać kontrowersyjne dzieło, które usunęło ludzkość z centrum wszechświata.

Końcowe lata życia Kopernik poświęcił pracy nad swoim dziełem, w którym przedstawił kolejne dowody i obliczenia matematyczne na poparcie wysunietej przez siebie teorii.

Rękopis zachował się do naszych czasów i jest przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Nie ma on tytułu, w związku z czym astronom Fred Hoyle oświadczył: „W gruncie rzeczy nie wiemy, jak Kopernik życzył sobie zatytułować swoją książkę”. Dzieło wzbudziło zainteresowanie na długo przed opublikowaniem. Wcześniej Kopernik napisał krótką rozprawę zwaną Commentariolus, w której nakreślił swoje poglądy. Najbardziej zaintrygowany jego odkryciami był Jerzy Joachim Retyk, profesor Uniwersytetu w Wittenberdze, który spedził z Kopernikiem dwa lata. W roku 1542 Retyk zabrał do Niemiec kopię manuskryptu i powierzył ją drukarzowi imieniem Petreius oraz duchownemu Andrzejowi Osianderowi, który miał czuwać nad drukiem. Osiander zatytułował książkę De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich).

Dodając wyrażenie „sfery niebieskie”, zasugerował, że opracowanie pozostaje pod wpływem poglądów Arystotelesa. Napisał też anonimową przedmowę przedstawiającą teorię Kopernika jedynie jako hipotezę. Mikołaj Kopernik otrzymał egzemplarz książki - ze zmianami dokonanymi bez jego zgody - w roku 1543, prawdopodobnie na kilka godzin przed śmiercią.

Zmiany wprowadzone przez A.Osiandera sprawiły, że dzieło początkowo uniknęło krytyki.Z czasem jednak, gdy dowody przedstawione w dziele Kopernika stawały się coraz bardziej oczywiste, z obawy o swoje doktryny Kościół katolicki – początkowo powściągliwy – później w roku 1616 umieścił je na indeksie ksiąg zakazanych. Usunięto je stamtąd dopiero w roku 1828.

Dzisiaj Mikołaj Kopernik jest powszechnie uważany za ojca współczesnej astronomii. To prawda, że jego poglądy na temat wszechświata zostały skorygowane i udoskonalone przez późniejszych uczonych, takich jak Galileusz, Kepler i Newton.

Jednakże astrofizyk Owen Gingerich powiedział: „To Kopernik wykazał, jak kruche mogą być podstawy uświęconych tradycją poglądów naukowych”. Za pomocą badań, obserwacji i obliczeń matematycznych obalił głęboko zakorzenione, lecz błędne przekonania w dziedzinie nauki i religii. I właśnie on „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”.

Jeżeli chcesz zapoznać się z dziełem Mikołaja Kopernika kliknij tutaj DZIEŁO